Boynumuz, beyni ve 5 duyu organlarını içinde bulunduran kafamızı taşıyan bir dokudur. Boyun bölgesi hem yaşamsal merkezlerin bağlandığı geçiş bölgesi hem de omurganın uzantısı olarak statik görevler üslenmesi nedeniyle her türlü dış etkenden kolayca etkilenebilir. Boyun ağrılarında hastalığın nedenini bulmak için birkaç basamakta değerlendirilen tanı yöntemleri uygulanır.

Boyunda ağrıya yol açan çok sayıda neden vardır. Bunları 3 başlık altında toplayabiliriz. 

Omurgadan kaynaklanmayan fakat boyun çevresinde hissedilen bazı ağrılar vardır. Göğüs kafesinden çıkan adale ve sinirlerin sıkıştıran ağrılara “Torasik Çıkış Sendromları“ adı verilir ve 3 farklı nedenle olabilir.

a) Kot Servikal; Boyun omurgası ile 1.kaburganın birleşmesi

b) Skalenus Antikus; adalesinin sıkışması sendromu

c) Pektoralis minör; adalesinin sıkışma sendromu

Birkaç alt grubu vardır.

Boyuna isabet eden bazı travmalarda yaşamsal sorunlarla karşılaşıldığını biliyoruz. Günlük yaşamda karşı karşıya kaldığımız küçük darbelerden daha büyük kazalara kadar boynumuzun travmalardan çok kolayca etkilendiği unutulmamalıdır.

Araç içi otomobil kazalarında önden başka bir yere çarpıldığında, boyunda kamçı darbesi olarak isimlendirilen bir sorun ortaya çıkar.
Hiperfleksiyon travması; Çarpan kişilerin başı önce öne sonra ise tam tersine arkaya doğru hızla kamçı gibi sallanır.
Hiperekstansiyon travması; Arabaya arkadan başka bir araba çarparsa tam tersi durum ortaya çıkar. Başın 2 farklı yönde hareketi sırasında boyuna aşırı yük biner. İlk birkaç saatte olayın sıcaklığıyla yeterince anlaşılmayan bu sorun daha sonra boyun sertliği ve ağrı ile birkaç günde giderek tırmanmaya başlar. Birkaç ay şiddeti giderek azalarak devam eder.

Spor sırasında çok kez boyuna isabet eden yaralanmalarla karşılaşılır. Bir kısmı hafif atlatılırken bazıları uzun yıllar sürebilir. Sığ sulara atlama sırasında kol ve bacaklarda felçlere varan ciddi olaylar olabilir. Futbol başta olmak üzere özellikle rakiple yapılan spor türlerinde boyun omurlarında bazı zedelenmeler olabilir.

İş kazalarında boyun ağrılarına yol açabilecek çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir. Bazı meslek grupları daima travma riski altındadır. O iş kollarında koruyucu önlemlerin alınması ve çalışanların bu konuda eğitimi şarttır. Tedavi yaklaşımı trafik kazalarından pek farklı değildir.

Boyunda en hareketli olan 4. ile 6. omurlar arasıdır. Bu yüzden en fazla bu omurlar arasında 40’lı yaşlardan sonra yıpranma belirtileri başlar. İlk bozukluklar omurgalar arasındaki disklerden başlar. Disklerin içerdiği sıvı miktarı azalır ve giderek kurumaya ve elastikiyetini kaybetmeye başlar. Kuşkusuz zamanla amortisör görevi üslenen diskler bu görevi yapamaz ve omurların giderek birbirlerine yaklaşmalarına neden olurlar. Elbette bunun sonucu dar ve hassas kanallardan geçen sinir kökleri yıpranan disk dokusu tarafından çeşitli baskılara uğrarlar. Yine boyunda bulunan diğer eklemler, tıpkı vücudun diğer eklemlerindeki kireçlenmelere benzer şekilde çeşitli derecelerde yıpranmalar gösterebilir.

Şüphesiz bazı meslek grupları ve boynumuzun yanlış kullanılması bu yıpranmayı hızlandırabilir. Uzun yol şoförleri, başı yukarıda çalışmak zorunda kalan boyacılar, çömelerek çalışan seramikçiler, masa başında ve bilgisayar karşısında devamlı oturmak zorunda kalan meslek grupları boyun ağrıları açısından yüksek risk taşımaktadır.

Boyunda fıtıklar genellikle 5.ve 6.omurlar arasında ortaya çıkar. Bu durumda kola yayılan ağrılar ön plandadır. Fıtıklarda, belirti olarak öksürme ve ıkınmada ağrı artışı (Valsalva testi), başın tepesinden aşağı doğru basmakla boyunda ağrı oluşması (kompresyon testi) bu ağrının baş yukarı doğru çene tutularak kaldırıldığında azalması (distraksiyon testi) tipiktir. Fıtığın şiddetine göre refleksler kaybolabilir uyuşukluklar belirgin adale güçleri azalmış veya kol çevresi zayıflamış olabilir. Erken tanı sonucu başlanacak tedavi ile çok kez ameliyata gerek kalmadan başarılı sonuçlar alınabilmektedir.

Nedeni boyunda olmadığı halde ağrının hissedildiği yer boyun olabilir. Biz buna yansıyan ağrılar diyoruz. Bunlar; 

Yoğun stres altındakiler bunun bedelini bazı organlara fakat daha çok boyun omurgasına ödetmektedir. Mide, bağırsaklar, başta sırt olmak üzere tüm adaleler bu stresten nasibini almaktadırlar. Devamlı sinirli ve gergin olan bu gibi insanlarda boyun ağrıları yerleştiğinde artık vücudu kolay terk etmezler. Yanlış duran, bir türlü boyun ve çevresi adalelerini gerektiği gibi gevşetemeyenlerin “boyunda gerginlik” hastalığına yakalanması işten bile değildir.

Boyun adaleleri dış etkenlerden ileri derecede etkilenirler. Hava şartlarındaki değişimlerden yanlış duruşa hatta strese kadar birçok dış etken boyun adalelerinde gerginlik oluşturabilir. Bir seyahat, gece uykusu sırasında boyunun rahatsız pozisyonda kalması yine ağrı nedeni olabilecektir.

 Çoğumuz; karın ve bel kaslarının zayıflığı nedeniyle özellikle ayakta dururken veya otururken kendimizi olduğu gibi gevşek bırakmamız sonucu kötü bir duruş sergileriz. Bu kötü duruşun göstergesi olarak beldeki kavisi artmış, karnımızı öne doğru çıkmış, omuzlar aşağıya çökmüştür. Bunun sonucu sırtımızda giderek artan bir “kamburluk“ gelişir. Başlangıçta istediğimizde düzeltebileceğimiz bu kamburluk uzun yıllar sonucu artık eski haline dönemeyen kalıcı bir şekle dönüşür. Bu nedenle postürümüzü doğru tutmaya daha gençlik yıllarında başlamamız gerekmektedir. Ders çalışırken masaya aşırı derece eğilen, bu sırada boynunu ideal konumda tutmayı beceremeyen gençler geleceğin boyun ağrılı hastalarından olmaya adaydırlar.

Gözlerinde görme kusuru olan ve bunun gözlük kullanarak gidermeyen kişilerde baş ve boyun ağrıları ortaya çıkabilmektedir. Bunun nedeni göz adalelerinin daha net görme çabası sonucu daha fazla ve uzun süre kasılı durumda kalmasıdır. Belki gözlerindeki görme eksikliği belki ergonomik olmayan sıra, masa veya sandalyeleri nedeniyle bu sorunla karşı karşıya olanların mutlaka önceden fark edilmeleri gerekmektedir. Anne, baba ve öğretmenlere burada önemli görevler düşmektedir. Ayrıca uzun süre televizyon seyreden ve bilgisayar karşısında kalan kişilerde göz problemleri olması doğaldır. Bunu meslek edinen kişilerin alması gereken tedbirler son dönemlerde bir genelge ile yayınlanmıştır. Çalışmaya belli aralarla ara verilmesi, ekran koruyucu araçlar kullanılması ve gözün dinlendirilmesi önerilmektedir.

Romatoid artrit; Nadiren boyun omurlarının üst kısımlarında ortaya çıkarsa yaşamsal sorunlara yol açabilir. Böyle bir şüphede boyunun stabilize edilmesi yanlış hareketlerden mutlaka kaçınılması gerekir. Bambu hastalığında (ankilozan spondilit) boyun tutulması kalıcı sakatlıklara yol açabilmektedir. 

İç organlarımızdaki sorunlar bazen boyuna yayılabilir. Bu nedenle hastalar ayrıntılı değerlendirilmeli ve çevre organlar dikkatlice incelenmelidir. Akciğerde rastlanan nadir bir tümör (Pancoast tümörü) veya akciğerdeki enfeksiyon boyuna yansıyan bir ağrı nedeni olabilirler.
Kalp-damar hastalıklarına bağlı boyuna veya kola yayılan yansıyan ağrılar olabilmektedir. Çok kez koroner kalp ağrılarında sol kola yayılan ağrılar olabilmektedir. Bu karışıklığın önüne geçmek için kardiyoloji uzmanına danışılması gerekmektedir.
Mide ülserleri nadiren boyunda ve özellikle kola vuran ağrılar oluşturabilir. Bu gibi durumlarda gerekirse uzman doktorlardan konsültasyon istenmelidir.